W dzisiejszych czasach coraz więcej osób zaczyna swoją przygodę z programowaniem i tworzeniem stron internetowych. Jednym z kluczowych elementów tego procesu jest możliwość testowania swoich projektów w środowisku lokalnym, zanim zostaną one opublikowane w sieci.
W tym kontekście termin „localhost” oraz serwery lokalne, takie jak XAMPP, odgrywają istotną rolę. W tym wprowadzeniu postaram się wyjaśnić, czym jest localhost oraz dlaczego warto zainstalować serwer lokalny.
Co to jest localhost?
Localhost to adres IP, który pozwala na dostęp do sieci na lokalnym komputerze. W praktyce oznacza to, że serwer i klient (zazwyczaj przeglądarka internetowa) działają na tym samym urządzeniu. Adres IP localhosta to zazwyczaj 127.0.0.1, i służy on do testowania i rozwijania aplikacji webowych bez konieczności publikowania ich w internecie.
Dlaczego warto zainstalować serwer lokalny?
Oto kilka powodów, dla których warto zainstalować serwer lokalny:
- Bezpieczeństwo: Testowanie na localhost jest bezpieczne i nie naraża naszych danych ani kodu na zewnętrzne zagrożenia.
- Szybkość: Lokalne serwery są zazwyczaj znacznie szybsze w porównaniu do serwerów zdalnych, co przyspiesza proces tworzenia i testowania aplikacji.
- Kontrola: Mamy pełną kontrolę nad środowiskiem, co oznacza, że możemy dostosować serwer do własnych potrzeb, instalując potrzebne rozszerzenia i biblioteki.
- Koszty: Używanie lokalnego serwera jest zazwyczaj darmowe i nie wymaga płacenia za hosting.
- Offline: Działa bez dostępu do internetu, co może być przydatne w różnych sytuacjach.
Wybór oprogramowania serwerowego
Jeżeli chodzi o wybór oprogramowania serwerowego, opcji jest mnóstwo, ale z mojego doświadczenia wynika, że dwie platformy są szczególnie godne uwagi: XAMPP i WampServer. Obie opcje są do siebie bardzo zbliżone i pełnią tę samą funkcję, więc wybór pomiędzy nimi sprowadza się w dużej mierze do osobistych preferencji.
Co to jest XAMPP i co zawiera?
XAMPP to darmowy i otwartoźródłowy pakiet oprogramowania, który pozwala na łatwą instalację i zarządzanie serwerem Apache, bazą danych MySQL oraz różnymi narzędziami pomocniczymi takimi jak PHP i Perl. Akronim XAMPP oznacza:
- X: Oznacza, że pakiet jest wieloplatformowy i działa na różnych systemach operacyjnych
- A: Apache (serwer WWW)
- M: MariaDB/MySQL (system zarządzania bazą danych)
- P: PHP (język programowania)
- P: Perl (język programowania)
Zawiera dodatkowo preinstalowane dodatki jak:
- Serwer FTP FileZilla
- Serwer poczty mailowej Mercury
- Apache Tomcat dla technologii Java Servlets
- Dodatkowe narzędzia jak phpMyAdmin, Webalizer, Fake Sendmail
- Automatyczne instalatory popularnych CMS-ów i aplikacji webowych (WordPress, phpBB, MODx, E-commerce, CRM, itd.)
XAMPP jest szeroko stosowany przez programistów do tworzenia i testowania aplikacji internetowych na lokalnym serwerze, zanim zostaną one przeniesione na serwer produkcyjny.
Proces instalacji XAMPP
Po pobraniu instalatora z oficjalnej strony, czas przejść do procesu instalacji. Oto jak zainstalować XAMPP na systemie Windows 10 krok po kroku.
Uruchomienie instalatora
- Zlokalizuj pobrany plik instalacyjny (zwykle w folderze „Pobrane”).
- Kliknij prawym przyciskiem myszy na pliku i wybierz „Uruchom jako administrator”. To zapewni, że instalator będzie miał wszystkie niezbędne uprawnienia.
- Pojawi się okno dialogowe UAC (Kontrola konta użytkownika), kliknij „Tak” aby kontynuować.
Wybór komponentów do instalacji
Po uruchomieniu instalatora pojawi się okno z różnymi komponentami do wyboru. Możesz zdecydować, które elementy chcesz zainstalować, ale dla większości użytkowników zalecane jest pozostawienie domyślnych ustawień.
- Apache
- MySQL
- FileZilla
- Mercury
- Tomcat
Kliknij „Next” po zaznaczeniu żądanych komponentów.
Wybór lokalizacji instalacji
Następnie pojawi się opcja wyboru folderu, w którym zostanie zainstalowany XAMPP. Możesz użyć domyślnej lokalizacji lub wybrać własny folder.
Kliknij „Next” aby kontynuować.
Postępowanie z zaporą sieciową
W trakcie instalacji, systemowy firewall może wykryć próby połączenia przez Apache lub MySQL. Jeżeli tak się stanie, zaleca się zezwolenie na te połączenia, klikając „Zezwól na dostęp”.
Zakończenie procesu instalacji
Po zakończeniu procesu instalacji pojawi się komunikat z informacją o pomyślnej instalacji. Kliknij „Finish” aby zakończyć. Otworzy się XAMPP Control Panel, gdzie będziesz mógł uruchomić lub zatrzymać różne serwisy, takie jak Apache czy MySQL, oraz zarządzać innymi ustawieniami.
Gratulacje! Teraz masz zainstalowany XAMPP na swoim komputerze z systemem Windows 10. Możesz zacząć tworzyć i testować swoje aplikacje internetowe w środowisku lokalnym.
Ważne uwagi
- Nie instaluj XAMPP w folderze
C:/Program Files
, ponieważ wymaga on specjalnych uprawnień administracyjnych. - Wyłącz program antywirusowy i zaakceptuj reguły firewall przed uruchomieniem instalatora.
Uruchomienie aplikacji i serwera www w XAAMP
- Dostęp do panelu kontrolnego: Otwórz panel kontrolny XAMPP, który znajduje się w folderze instalacyjnym programu lub z menu Start systemu operacyjnego.
-
Włączenie modułów: Kliknij przyciski „Start” przy modułach Apache i MySQL. Po uruchomieniu, moduły te zostaną podświetlone na zielono, a także wyświetlą numery procesów PID(s) oraz porty Port(s).
-
Sprawdzenie działania: Następnie, w przeglądarce internetowej wpisz adres http://127.0.0.1/ lub localhost/. Powinno to przekierować Cię do dashboardu, który jest dostępny pod adresem http://127.0.0.1/dashboard.
MySQL – sprawdzenie i logowanie do phpMyAdmin
Jeśli chodzi o bazę danych, to phpMyAdmin jest twoim najlepszym przyjacielem. To narzędzie dostępne jest pod adresem http://localhost/phpmyadmin lub http://127.0.0.1/phpmyadmin.
- Logowanie: Nie jest wymagane hasło; logowanie jest automatyczne.
- Automatyczne uruchomienie: PhpMyAdmin uruchamia się automatycznie po włączeniu modułów Apache oraz MySQL.
Wgrywanie własnej strony internetowej – lokalizacja
- Lokalizacja: Otwórz folder htdocs w folderze instalacyjnym XAMPP.
- Tworzenie folderu: Stwórz nowy folder i umieść w nim plik .php, który chcesz testować.
- Dostęp przez przeglądarkę: Po umieszczeniu plików w folderze, możesz otworzyć swoją stronę wpisując w przeglądarce odpowiedni adres, który składa się z localhost lub 127.0.0.1 i nazwy utworzonego folderu. Dla przykładu poniżej (127.0.0.1/strona-www.pl)
FAQ – Najczęściej zadawane pytania
Oto odpowiedzi na kilka najczęściej zadawanych pytań dotyczących użycia XAMPP.
Jak sprawdzić wersje PHP w XAMPP?
Wersje możesz sprawdzić za pośrednictwem panelu phpMyAdmin bądź stworzenie pliku .php z komendą phpinfo(). Dodatkowo wersja wyświetla się po wejściu na stronę główna (1 zdjęcie wpisu) wpisu)
Sprawdzenie wersji php poprzez stworzenie pliku .php z treścią phpinfo()
<?php phpinfo(); ?>
XAMPP bez instalacji – czy istnieje wersja portable?
Oficjalna wersja portable nie jest oferowana przez twórców, natomiast istnieje wiele autorskich rozwiązań.
Czy XAMPP jest bezpieczny?
Xaamp jest oprogramowaniem bezpiecznym, o ile ściągasz je z odpowiedniego źródła oraz to na jakimi projektami pracujesz. Twój serwer lokalny może być dostępny z sieci internetowej gdy masz zewnętrzne IP bądź sieci lokalnej przez innych użytkowników tego samego operatora, dlatego jeżeli pracujesz nad ważnymi projektami to należy sprawdzić te elementy.
XAMPP czy VirtualBox?
VirtualBox jest oprogramowaniem wirtualizacji – oznacza to że należy zainstalować i skonfigurować odpowiedni system (np. wersje serwerową Ubuntu) i na niej skonfigurować odpowiedni serwer apache i bazę danych. Umożliwia to więcej opcji jak i możliwości ale jest czasochłonne i przeznaczone dla zaawansowanych użytkowników. Ideą XAMPPa było ułatwienie i przyśpieszenie konfiguracji, VirtualBox temu przeczy.
XAMPP nie uruchamia plików PHP
Pierwszym elementem jest sprawdzenie logów php w pliku php_error_log.
Zazwyczaj błędy php na serwerze lokalnym spowodowane są:
- Brakiem odpowiednich uprawnień
- Brakiem odpowiedniej wersji PHP (niektóre skrypty, moduły czy pluginy nie obsługują najnowszej wersji PHP)
- Brakiem modułu rewrite_mod (przyjaznych adresów url)
- Jeżeli na serwerze localhost nie uruchamiają się pliki PHP może oznaczać:
- W opcjach serwera APACHE jest wyłączony moduł obsługujący PHP,
- W pliku konfiguracyjnym php.ini występuje błąd składni,
- W folderze XAMPP brakuje odpowiednich plików,
- Próbujesz uruchomić plik PHP za pośrednictwem lokalizacji systemowej zamiast localhostu (C:\xaamp\htdocs\strona-www\index.php a powinno byc localhost\strona-www\index.php)
- Skrypt PHP powinien zaczynać się od <?php a nie <?
Czy XAMPP jest darmowy?
- Tak, XAMPP jest darmowym oprogramowaniem otwartoźródłowym. Możesz go pobierać, instalować i używać bez żadnych kosztów.
Jak zaktualizować XAMPP?
- Zaleca się najpierw zrobić kopię zapasową swoich danych i konfiguracji.
- Następnie pobierz najnowszą wersję XAMPP ze strony oficjalnej.
- Wyłącz wszystkie usługi XAMPP i zakończ program.
- Uruchom instalator najnowszej wersji i postępuj zgodnie z instrukcjami.
Czy mogę uruchomić XAMPP na innych systemach operacyjnych?
- Tak, XAMPP jest wieloplatformowy i działa na systemach Windows, macOS oraz Linux.
Jak rozwiązać problem z zajętym portem?
Jeśli Apache lub MySQL nie mogą się uruchomić z powodu zajętego portu, możesz:
- Zmienić port w pliku konfiguracyjnym.
- Ustalić, która aplikacja używa portu i ją zakończyć.
- Użyć komendy netstat -an w wierszu poleceń, aby zobaczyć, jakie porty są używane i przez jakie procesy.
Czy XAMPP jest bezpieczny do użytku w produkcji?
- XAMPP jest głównie narzędziem do celów deweloperskich i testowych. Nie jest zalecany do użytku w produkcji bez dodatkowych zabezpieczeń i konfiguracji. Dostosuj ustawienia zabezpieczeń i stale monitoruj środowisko, jeśli planujesz używać XAMPP w środowisku produkcyjnym.
Mamy nadzieję, że ten dział rozwiąże wszelkie wątpliwości i pytania, jakie mogą się pojawić podczas korzystania z XAMPP. Jeżeli masz dodatkowe pytania, zawsze możesz napisać je w komentarzu, postaram Ci sie pomóc.