Bootowalny Pendrive – Jak go zrobić i zainstalować Windows 7,10 i Linux

W życiu każdego posiadacza komputera prędzej czy później przychodzi moment nieuchronny, czyli instalacja lub reinstalacja systemu Windows, lub jego odpowiednika w postaci dystrybucji Linuksa. Aktualnie, nikt już nie nagrywa plików obrazu ISO na płycie CD lub DVD, by móc zainstalować system na swoim pececie.

Nowsze laptopy oraz niektóre komputery stacjonarne nie mają nawet zainstalowanych czytników płyt, dlatego większość użytkowników pozostaje stworzenie bootowalnego pendrive’a, z którego instaluje się odpowiedni system na komputerze. Kroki wyjaśnione w artykule sprawdzą się również przy kartach SD, z których można przeprowadzić instalacje systemu.

Krótki poradnik wyjaśni krok po kroku jak zrobić pendrive do instalacji systemu, co jest wymagane i na co zwrócić uwagę byś mógł bez problemu zainstalować upragniony system na nowym lub starym komputerze.

Dlaczego warto posiadać bootowalny pendrive’a?

Dawno temu dystrybucje linuksowe były dostępne tylko na płytach CD a każda instalacja nowego systemu, wymuszała nagranie płyty CD z odpowiednim obrazem ISO. Było to frustrujące, bo wielokrotnie zdarzało mi się nagrać system na płytę, który nie działał w wyniku czego, traciłem czas i płytę.

Rozwój pamięci USB, dostępność pendrive’ów i spadek cen, umożliwił nam nowe możliwości wykorzystania takiej pamięci, nie tylko do przechowywania danych, ale również do instalacji systemów za ich pośrednictwem.

Bootowanie z pamięci USB pozwala na zaoszczędzenie czasu, pieniędzy i płyt CD/DVD, do tego niewymagana jest nagrywarka płyt. W zależności od potrzeb możemy instalować i kasować obrazy ISO z takiej pamięci co powoduje wielofunkcyjność tego rozwiązania. Wystarczy tylko komputer z portem USB i obsługa bootowania za pomocą USB.

Zalety

• Wykorzystanie systemu na pendrive jako LiveCD i bezpieczna praca z dowolnego komputera – podpinamy pendrive i możemy rozpocząć pracę, która zapisze się w pamięci USB urządzenia (więcej informacji).
• Łatwa instalacja i bootowanie obrazów ISO.
• W razie awarii systemu Windows możemy za pośrednictwem bootowanego USB i np. Ubuntu w wersji Live odzyskać odpowiednie pliki i je skopiować na inną partycję.
• Więcej miejsca i mniej płyt CD, DVD – ekologia 😂.

Wymagania dotyczące tworzenia bootowalnego pendrive’a

1. Zainstalowany system Windows, Linux (nawet w opcji liveCD), MacOS,
2. Pendrive o wielkości minimalnej 8 GB (Windows 10) lub 4 GB (Linux),
3. Pendrive bez szyfrowania (BitLocker, TrueCrypt)
4. Plik .ISO systemu Windows 10 (Pobierz z oficjalnej strony) lub innego systemu,
5. Komputer obsługujący rozruch systemu z USB,
6. Odpowiedni program, który zainstaluje obraz płyty na Pendrive,

Programy do bootowania pendrive

Poniżej wymienię 5 programów do nagrywania obrazu ISO na USB. Są to darmowe aplikacje, które w łatwy sposób stworzą bootowalnego pendrive. Aplikacje te są napisane w różny sposób, co przekłada się na prędkość instalacji obrazu. Niektóre obrazy płyty mogą w jednym programie działać prawidłowo, a w drugim nie, dlatego warto spróbować kilku z nich w przypadku problemów

MultiBootUSB

Tworzenie bootowalnego pendrive w aplikacji MultiBootUSB

MultiBootUSB jak sama nazwa wskazuje, ma jedną ogromną zaletę, pozwala zainstalować kilka obrazów ISO na jednym pendrive, tym samym możemy mieć kilka dystrybucji Linuxa oraz Windows w jednym miejscu. Wystarczy wybrać odpowiedni plik ISO z dysku, a program rozpocznie instalacje obrazu. Multiboot działa na Windows 10 i Linux oraz jest oprogramowaniem open source, które można wykorzystać za darmo.

PobierzMultiBootUSB

MediaCreationTool / Windows 7 USB Download Tool

Tworzenie bootowalnego pendrive Windows 10

Oficjalne narzędzie firmy Microsoft do pobierania i instalacji systemu Windows 10 na Pendrive. Program jest intuicyjny i umożliwia bezpośrednie stworzenie bootowalnego systemu lub pobranie oryginalnego obrazu płyty Windows 10 na dysk komputera. Aplikacja działa tylko w systemie Windows.

Windows 7 USB Download Tool to narzędzie oficjalne, które jest dedykowane do instalacji systemu Windows 7,8. Program nie obsługuje polskiej wersji systemu, która należy doinstalować po instalacji angielskiej.

PobierzMediaCreationTool PobierzWindows 7 USB Download

Rufus

Interfejs Rufus

Rufus to kolejny program do tworzenia bootowalnego dysku USB. Nie obsługuje on wielu obrazów, oznacza to, że na jedną pamięć USB możesz zainstalować tylko jeden obraz ISO. Autor informuje użytkowników o tym, że jest on szybszy od innych programów, nawet dwukrotnie. Wielką plusem jest również możliwość pobrania wersji Portable. Z Rufusem działa z większością obrazów ISO dystrybucji linuksowych oraz Windows 7,8,10 i Windows Server.

PobierzRufus

UNetbootin

UNetbootin

UNetbootin (Universal Netboot Installer) to pierwsza aplikacja na tej liście, która pozwala na tworzenie bootowalnego pendriva w systemie MacOS. Program ten jest bardzo popularny w środowiskach użytkowników korzystających z dystrybucji linuksowych, dlatego że obsługuje najważniejsze z nich.

Dużą zaletą programu jest możliwość automatycznego pobrania wybranego obrazu ISO. Niestety jest to starszy program, co powoduje problemy z kompatybilnością z nowymi systemami i plikami ISO.

PobierzUNetbootin

Universal USB Installer (UUI)

Interfejs Universal USB Installer

Dedykowana aplikacja do instalacji obrazów dystrybucji linkusowych. Należy wybrać odpowiednią dystrybucję, podać jej nazwę i wersje oraz rozpocząć instalacje.  Program posiada funkcje presisent, która oznacza możliwość zapisywania danych na pendrive, gdy korzystamy z LiveCD Ubuntu, XUbuntu.

UUI działa tylko z partycjami MBR co oznaczą, że aplikacja powinna tworzyć bootowalne pendrivy, które będą działać na starszych komputerach. UUI nie obsługują tablicy partycji GUID (GPT), która dostępna jest w UEFI.

PobierzUniversal USB Installer

Uruchomienie pendrive podczas rozruchu systemu

1. Po wykonaniu instalacji, jednym z wyżej wymienionych programów, uruchamiasz ponownie komputer.
2. Wciskasz przycisk F12, by przejść do wyboru partycji, pamięci USB, którą ma uruchomić PC jako pierwszą.

Wybór rozruchu MBR, GPT

3. Jeżeli masz opcje wyboru rozruchu UEFI lub zwykłego MBR to spróbuj obie wersje. W moim przypadku, gdy wybrałem opcje MBR, to nie działały urządzenia peryferyjne – myszka i klawiatura podpięte pod porty USB.
4.  W zależności od wybranego programu, którego użyłeś do stworzenia bootowalnego pendrive, PC wyświetli albo opcje wyboru obrazu np. zdjęcia poniżej to inferfejs wyboru obrazu zainstalowanego poprzez program MultiBootUSB. Instalacja m.in. aplikacją Rufus lub Media Creation uruchomi obraz ISO z pendrive bezpośrednio.

Ustawienie opcji UEFI, BIOS

Gdy po zainstalowaniu odpowiedniego obrazu ISO, twój komputer nie uruchamia poprawnie systemu z pendrive, może to być spowodowane wersją systemu rozruchowego, który masz zainstalowany w płycie głównej komputera. Wyróżniamy dwa systemy rozruchu, są to BIOS (MBR) i UEFI (GPT).

Wystarczy, że podczas uruchomienia komputera wciśniesz przycisk Delete. Jeżeli wyświetli Ci się starodawne, niebieskie tło, oznacza to, że masz starszy komputer 🙂 z BIOSem, i tę opcję musisz wybrać w niektórych narzędziach przedstawionych powyżej np. Rufus.

BIOS (MBR)

UEFI to nowszy standard, który jest domyślny na nowych płytach głównych, jest to mini system, który oferuje więcej niż BIOS, m.in wspiera obsługę myszy i klawiatury oraz posiada nowoczesny interfejs. UEFI wspiera MBR, dlatego umożliwia bootowanie pendrajwa za pomocą dwóch opcji zdj. 2 poniżej.

Instalacja i problemy

W zależności od użytego programu do tworzenia bootowalnej pamięci USB oraz wieku komputera, mogą występować problemy kompatybilności plików ISO. Oznacza to m.in. brak możliwości wczytania konkretnego obrazu ISO podczas uruchomienia komputera, dlatego jeżeli instalujesz system Windows, należy wybrać oficjalne narzędzie, które jest w 100% zgodne z obrazem płyty.

W przypadku dystrybucji Linux mogą występować problemy, dlatego w niektórych programach np. Rufus. Możliwy jest wybór kompatybilności, jeżeli obraz płyty zainstalowany jednym programem nie jest uruchamiany, wybierz inną aplikację. Ja korzystam z MultiBootUSB.