Kompresowanie plików to prosta czynność, która pozwala na zmniejszanie ich rozmiaru, czyli w konsekwencji zajmowały mniej miejsca na dysku. Jeżeli tutaj trafiłeś, to nie wiesz, na czym polega ta czynność i jak ją wykonać – nie martw się, ponieważ w artykule wyjaśnię krok po kroku jak skompresować plik, jednak przed tym dowiesz się, czym jest kompresja, od czego zależy współczynnik kompresji, a także jakie pliki warto kompresować i oraz opisze i wymienię kilka aplikacji do kompresowania plików oraz ich formaty.
Kompresję wykonuje się zazwyczaj przed wysłaniem dużego pliku przez internet lub do chmury przechowującej pliki. Dodatkowo kompresja pozwala na spakowanie całego folderu (zawierającego np. 10000 plików) do jednego pliku, który łatwiej wysłać online poprzez e-mail czy hosting plików. Plik z archiwum można również podzielić na mniejszą liczbę plików oraz założyć na nie hasło!
Na czym polega kompresja plików?
Kompresja polega na optymalizacji pliku za pomocą specjalnych algorytmów do kompresji bezstratnej lub stratnej. W wyniku obliczeń matematycznych algorytm zapisuje plik w inny sposób, tak by zajmował mniej miejsca na dysku. Jednak kosztem kompresji jest praca procesora i czas, który w zależności od stopnia kompresji, użytego algorytmu różni się diametralnie. Dlatego innego algorytmu używa się do kompresji pliku tekstowego, a innego do kompresji pliku muzycznego, a jeszcze innego do kompresji plików PDF
Kompresja dzieli się na kompresję bezstratną i kompresję stratną, kompresja stratna wykorzystuje się w zdjęciach, muzyce czy rozszerzeniach filmowych. Więcej o kompresji zdjęć dowiesz się z tego artykułu.
Animacja algorytmu Huffmana (1952) kliknij zdjęcie, by otworzyć proces kompresji.
By Eeppeliteloop – Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=9398921
Jakie pliki warto kompresować, czyli współczynnik kompresji
Najlepsze rezultaty uzyskuje się poprzez kompresję plików tekstowych w formacie txt, csv, plików muzycznych wav oraz wszystkich formatów, które nie są wstępnie kompresowane. Nie zalecam wykonywania kompresji plików wykonawczych exe, mp3 czy kontenerów multimedialnych (mp4, mkv) ponieważ dane w tych rozszerzeniach są już mocno skompresowane. Współczynniki kompresji wynosi zazwyczaj 95-99% rozmiaru aktualnego pliku.
Warto też sprawdzić kompresje plików dedykowanych formatów, które są tworzone i obsługiwane przez konkretne aplikacje. Aplikacje, które potrzebują szybkiego dostępu do danych – dlatego takie rozszerzenia nie są zazwyczaj w ogóle kompresowane! Przykładem mogą być wirtualne dyski VirtualBox. W zależności od wybranego poziomu kompresji – plik jest zmniejszony nawet do 30% swojego docelowego rozmiaru.
Kompresja programem 7Zip pliku VDI (Virtual Box image)
Musisz pamiętać, że programy umożliwiają wybór rodzaju i poziomu kompresji oraz ustawienie bardziej skomplikowanych opcji m.in. wielkość słownika. Najważniejszym elementem poniższego zdjęcia jest to, ile pamięci RAM wymaga program na kompresje pliku oraz jego dekompresje. Ma to duże znaczenie jeżeli chodzi o prędkość kompresji i jej czasu. Nie ma sensu czekać 30 minut dłużej, by zaoszczędzić 100 MB dla 10 GB pliku.
Opcje archiwum podczas pakowania folderu w programie 7zip
Gdzie wykorzystuje się kompresję?
Kompresje wykorzystuję się w całym cyfrowym świecie. Jest ona kluczowa jeśli chodzi o udostępnianie danych i przepływ informacji w internecie. Przykładem mogą być strony internetowe, które są kompresowane przez serwer (kompresja gzip, brotli), a następnie gdy twoja przeglądarka pobierze plik, dokonuje jego rozpakowania i wyświetlenia na ekranie monitora. Oszczędza to czas pobrania strony i ogranicza transfer danych pomiędzy serwerem a twoim komputerem.
Szczególnie serwisy, które są oparte na przepływie dużej ilości danych, korzystają z kompresji. YouTube kompresuje każdy film, tak by zajmował mniej miejsca – tym samym serwis może pomieścić o wiele więcej plików, a użytkownicy szybciej je pobierać
A gdzie ty możesz wykorzystać kompresje? Podczas wysyłania dużych plików przez internet, szczególnie folderów, oraz ich „przechowywania”. Wystarczy skompresować odpowiedni plik przed jego umieszczeniem w chmurze. Pozwoli to na zaoszczędzenie miejsca na dysku online.
Jeżeli przechowujesz zdjęcia i pliki muzyczne na dysku to warto je sprawdzić i skompresować by zajmowały mniej miejsca. Programy do kompresji umożliwiają również dzielenie pliku archiwum na mniejsze , oraz mają opcje założenia hasła na archiwum.
Jak skompresować plik lub folder, aby zajmowały mniej miejsca?
Wykonanie kompresji jak już wspomniałem, jest łatwą czynnością. Systemy Windows 10 i UNIX posiadają wbudowane narzędzia pozwalające na podstawową kompresję pliku czy folderu. Rekomenduje Ci jednak zapoznanie się z programami kompresującymi, które opisze w następnej sekcji artykułu, wtedy wykorzystasz maksymalny potencjał pakowania plików 🙂
W Windows 10 musisz kliknąć prawym przyciskiem myszy na odpowiedni plik lub folder i wybrać opcję “Dodaj do archiwum zip”.
-
- Pakowanie folderu lub pliku do formatu zip (menadżer windows)
-
- Tworzenie archiwum z skompresowanym plikiem – program 7zip
Przykład. Ubuntu Server.vdi (6.23 GB) skompresowany za pomocą powyższej opcji ma rozmiar (2,55 GB), natomiast za pomocą kompresji Ultra programem 7-zip wielkość archiwum wynosi (1,86 GB).
Systemy Unix, również umożliwiają dodanie archiwum za pomocą menu kontekstowego prawego klawisza myszy, jednak dużo zależy od dystrybucji, z której korzystasz.
Źródło zdjęcia: https://soisk.info/index.php/Linux_Ubuntu_-_archiwizowanie_i_kompresowanie
Archiwum w terminalu (Bash) tworzy się w następujący sposób
#Plik tar tar cf target.tar file1 file2 file3 #Plik gzip tar czf target.tar.gz file1 file2 file3 #Spakowanie konkretnego folderu tar czf target.tar.gz -C path/to/directory .
Minimalizacja za pomocą programów kompresujących
Aplikacji kompresujących jest sporo, jednak w mojej głowie istnieje tylko pięć, które uważam za najpopularniejsze programy do kompresji w systemie Windows. Są to:
- WinRar (trial: https://www.win-rar.com/features.html),
- WinZip (trial: https://www.winzip.com/win/en/)
- 7Zip (darmowy, słaby interfejs dla początkujących: https://www.7-zip.org/)
- PeaZip (darmowy, najlepszy dla początkujących: https://www.peazip.org/)
- Menedżer plików w Windows (zainstalowany z systemem, darmowy)
Ja podczas swojej pracy korzystam z darmowego programu 7Zip. Wymienione aplikacje opiszę w dedykowanym artykule, do którego Cię zapraszam 🙂
Wybór algorytmu i ustawień programu przy tworzeniu archiwum
Istnieje wiele algorytmów do kompresji plików. Najczęściej używane to wspomniany już algorytm Huffmana, LZ777 i RLE, DEFLATE, których dokładny sposób działania jest opisany na Wikipedii.
Ustawienie programu, ma znaczenie, szczególnie jedna opcja – poziom kompresji (ang. Compression level), która jest określona zazwyczaj od Przechowywania bez kompresji (ang. Store) do kompresji Ultra. W programie 7zip wybieram kompresje na „normal” rozszerzenie .7z i na tym kończy się moja konfiguracja kompresji 🙂
Formaty kompresji danych – zip, rar, 7z czy inny?
Według twórców aplikacji PeaZip ich program pakujący obsługuje 188 formatów danych! Aż tylu z nich nie opisze, jednak wymienione już rozszerzenia – zip, rar są najpopularniejsze jeżeli chodzi o Windows, w systemach UNIX natomiast to tar i gz.
- ZIP jest formatem oficjalnie obsługiwanym przez Windows 10. Oznacza to, że taki plik rozpakuje się na każdym komputerze z tym systemem bez dodatkowych aplikacji, dlatego warto z niego skorzystać gdy chcemy wysłać plik, który później otworzymy na komputerze firmowym lub szkolnym.
- Rozszerzenie RAR jest często stosowane, szczególnie jeżeli chodzi o graczy komputerowych i starszych użytkowników internetu, jednak wymaga on dodatkowego programu obsługujące tę archiwum.
- 7Z to otwarte rozszerzenie, które tworzy program 7Zip. Wymaga on instalacji dodatkowych aplikacji, jednak pliki w tym formacie zazwyczaj cechują się najlepszą jakością kompresji.
Jak otworzyć i rozpakować skompresowane archiwum?
Gdy pobierzesz plik, to w zależności od formatu pliku powinien otworzyć się poprzez podwójne wciśnięcie lewego klawisza myszy (format zip) natomiast rozszerzenie 7z i rar wymaga następujących działań:
Format 7z w systemie Windows można otworzyć na dwa sposoby. Pierwszy to skonfigurowanie aplikacji. Klikasz prawym przyciskiem myszy na plik, nastepnie z menu kontekstowego wybierasz opcję Otwórz poprzez (ang. Open with it) i nastepnie musisz dodać plik 7zFM.exe (domyślnie program instaluje się w C:\Program Files). Drugi sposób jest łatwiejszy i został przedstawiony na poniższym obrazku.
Rozpakowywanie pliku 7z, rar, zip programem 7Zip.
Rozpakowanie archiwum w Ubuntu. Źródło zdjęcia: https://soisk.info/index.php/Linux_Ubuntu_-_archiwizowanie_i_kompresowanie
Format rar można otworzyć poprzez aplikację WinRar lub 7zip. Analogicznie jak w punkcie powyżej.
Podsumowanie
Mam nadzieję że artykuł nie sprawił problemów i kompresja nie jest już dla ciebie czarną magią. Proponuje Ci resztę moich artykułów blogowych ponieważ są one napisane prostym językiem, większość z nich zawiera zdjęcia oraz filmy oraz zostały stworzone z myślą o początkujących użytkownikach.
